dinsdag 3 augustus 2010

Gids voor Steenwijk en omstreken: Uit Steenwijks geschiedenis

UIT STEENWIJKS GESCHIEDENIS.
Steenwijk heeft een bekende geschiedenis. Reeds in 1141 wordt van Steenwijk gesproken en hoewel dus van ouden datum, is door brand en overstroomingen bijna alles van het eigenlijke karakteristieke verloren gegaan. In 1522 werd de stad vruchteloos door de Zwollenaren aangevallen. In 1523 werd ze door de Gelderschen verwoest. Den 18 October van het jaar 1580 begon de belegering door den Spaanschen legeraanvoerder RENNENBERG. De benarde tijd, dien de inwoners toen hebben doorgemaakt, wordt bezongen in een populair lied, dat bij historische gedenkdagen menigmaal is aangeheven en waarvan het eerste couplet aldus luidt:
't Was bang en naar in Steenwijks grijze veste,
Toen Rennenberg de stad belegerd had;
De nood klom hoog, onhoudbaar werd ten leste
De toestand van de burgerij der stad.
Dat was een bange tijd,
Dat gaf een harde strijd,
Bekend door de historie wijd en zijd.
De stad werd bij dit beleg met den grootsten heldenmoed verdedigd door JOHAN VAN DEN CORNPUT. De burgerij was voor een groot deel Spaanschgezind en de vestingwerken bevonden zich in een ongunstigen toestand, maar CORNPUT deed zijn volk zweren, dat niemand van overgave zou spreken zoolang hij zelf daarvan zweeg. Hij wist de muitzieke burgers in bedwang en den moed zijner onderhoorigen levendig te houden.


Afbeelding: Beleg van Steenwijk door Rennenberg (Jan Luyken) - afbeelding afkomstig uit Wikimedia Commons

Met overste NORRITS, die tot ontzet aanrukte, hield hij gemeenschap door middel van kogels, waarin brieven waren geborgen. Bovendien wist men elkaar naar een volledig plan seinen te geven met behulp van gekleurde doeken in de ramen en des nachts door lantaarns. Twee burgers en drie soldaten waagden hun leven tot behoud van de stad en begaven zich door de vijandelijke schildwachten heen tot NORRITS, waardoor dezen tevens de weg werd aangewezen om de communicatie met Steenwijk te onderhouden en het proviand in de stad steeds te blijven aanvullen.
RENNENBERG begreep, dat hij zijn oogmerk niet bereiken kon en brak het beleg 22 Februari 1581 op. Een jaar later (1582) viel Steenwijk echter in de macht der Spaanschgezinden door verraad van een landman, die TASSIS, den onderbevelhebber van VERDUGO, door list en verraad in de stad bracht. Zij bleef nu tien jaren in het bezit van de Spanjaarden, die haar aan de landzijde aanzienlijk versterkten.
In 1592 veroverde prins MAURITS Steenwijk weer en nu bleef de plaats in de macht der Staten tot 1672, toen ze door de Munsterschen bezet werd gehouden tot in October 1673.
In 1750 braken er eenige onlusten uit, voornamelijk door een zekeren FLEDDERUS veroorzaakt, die ‘met de koorde’ werd gestraft. (Het z.g. Galgenveld, liggende een half uurtje buiten de stad, ter linkerzijde van den Meppeler straatweg, ontleent zijn naam aan dit doodvonnis). De vrienden van FLEDDERUS hadden hun behoud alleen te danken aan de voorspraak van den prins. Later is de nagedachtenis van den ter dood veroordeelde op een openbare en plechtige wijze geëerd geworden.

Al is er van het oude Steenwijk door boven omschreven historische feiten weinig overgebleven, de oude vorm der stad is bijna onaangetast. De poorten zijn verdwenen, maar de wallen met omliggende grachten zijn nog aanwezig. Een aardig punt van deze wallen vindt men hier afgebeeld. De molen, die daar op eene groene verhevenheid prijkt, werd in 1908 door brand vernield, waarna het gemeentebestuur het terrein heeft aangekocht, om zooveel mogelijk te bevorderen dat dit fraaie gedeelte een schoon uiterlijk blijft behouden.



De grachten zijn door flinke stroomduikers met elkaar in verbinding gebracht en worden ververscht door het water van de Steenwijker Aa, een riviertje dat in Drenthe ontspringt en bij het gehucht Verlaat uitmondt in het Steenwijker Diep, het scheepvaartkanaal dat de stad met de Zuiderzee verbindt. Een gedeelte van de Aa doorstroomt het bovengenoemde park Ramswoerthe en vormt hier heerlijke waterpartijen, bevolkt door velerlei bekende en zeldzame watervogels. Des winters vermaakt een groot deel der ingezetenen zich op de ijsvlakten in het park, die soms worden verlicht en meermalen aan de jeugd een heerlijken winter-feestdag hebben geschonken.



De mooi begroeide, goed onderhouden wallen geven aan Steenwijk een schoon aanzien en worden gaarne voor algemeene wandelplaats aangewend; men vindt er bloemperken en zitbanken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten