zondag 19 juli 2009

In en om Hengeloo, Borne en Delden: Naar Hertme en Zenderen

Naar Hertme en Zenderen


Boven: Fragment van bijbehorende wandelkaart (1897). Klik er op voor vergroting.
Onder: Chromotopografische kaart des Rijks, verkend in 1881-'82, herzien in 1903.


Als wij Borne uitgaan, langs den Koppelsbrink, komen wij spoedig op een weg, die ons naar de Hooge Brug voert, die haren naam met eere draagt. We hebben dan het kerkhof aan onze linkerkant laten liggen. Op die brug zien wij voor ons den esch en daarachter met een bosch tot achtergrond, eene groote nieuwe boerderij van Misdorp, derwaarts leidt een voetpad door den esch, tusschen twee wegen. Den weg volgende, komen wij aan een driesprong, de Kruisselbrink, rechts voert de weg naar Dulder, een fraaie weg, eerst door dennen, met een goed voetpad langs den weg tot een brug, die de scheiding der gemeente Borne uitmaakt, dan door de heide met fraaie partijen, o.a. een meertje aan den voet van den heuvel, waarop een molen. Te Dulder krijgen wij rechts het kerkje te zien van de heerlijkheid Saasveld, waar men nog weet te verhalen van den tijd, toen 't kasteel er nog stond, waar nu de kerk staat, een berucht roofslot, en verder in den esch komen de wegen van Borne over Saasveld en Dulder weer samen om naar het Stift Weerseloo te voeren, waar de oude kerk nog bleef van het in 1152 gestichte klooster, oorspronkelijk door Benedictijner monniken, later door nonnen bewoond en na de Hervorming een stift voor adelijke dames, waarvan vele in de kerk begraven liggen en waarvan het nog den naam draagt. Die weg zou ons echter te ver voeren; wij gaan daarom linksaf langs den reeds genoemden Misdorp, verder door een fraaie eiken laan, waar links een voetpad naar de kerk van Hertme leidt. Een weinig verder weer een tweesprong, rechts gaat het naar den reeds genoemden weg op Weerseloo, links langs den Loodiek, (naar de Loo, een der 3 Borne besproeiende beken) met links weiland, die recht op een fraaie boerderij aanloopt van Meyer. Daarvoor buigt zich de weg om en even verder treffen we een laan meteen voetpad er naast, dat ons bij de kerk te Hertme brengt. 't Is een vriendelijk gebouwtje onder een zelfde rood pannendak met de pastorie en met een houten torentje. Een wit plafond, links van 't altaar een beeId, rechts de predikstoel en de doopvont, zonder opsiering, vriendelijk daar gelegen aan den grooten, met een singel omgeven tuin, waarin een vijver geheel in overeenstemming met het landschap. In de vlakbijgelegen herberg verhaalde men ons, men wilde er eene nieuwe en groote kerk bouwen. 't Zou jammer zijn van die omgeving.
Naast die herberg loopt een weg op Albergen en Tubbergen en voor langs op Zenderen. Wij kiezen dezen en gaan eerst op 't Welerveld, thans eene bezitting van den heer Dikkers te Almeloo, vroeger eene havezate, gesticht door het geslacht van Ruinen en later door huwelijk gekomen aan de Schele's, tot in 1725 de Hambroek's het kochten, die 30 jaar later uitstierven. 't Is een vrij zandige weg, met een goed voetpad er langs onder eikenboomen links, later rechts, door het kreupelhout. Links houden wij heide, rechts een esch met een achtergrond van dennen, tot wij een kruisweg krijgen. Recht vooruit gaat een voetpad naar Weleveld, links de weg op Misdorp. Wij gaan rechts tot het dennenbosch en dan daarlangs. Het voetpad voert langs de boerderij van de Haan.


Foto: Gezicht op den Koepel van 't Welerveld te Zenderen

Na de heide begint de esch en wij zien daarboven de koepel van de oude havezate reeds in de lucht steken. Rechts ligt eene boerderij van Knoef. Volgden wij het voetpad, schuin overstekende, ook de rijweg, die de twee rechthoekszijden volgde, is mooi in 't hout gelegen. Het pad voert tot vlak voor het terrein van het gesloopte kasteel, dat zeer mooi in 't hout ligt. Bij den nu komenden driesprong voert de weg rechtsaf dieper Zenderen in, links af over de brug naar den straatweg. Bij den koepel staan prachtige kastanjeboomen. Als wij nu den weg naar Zenderen kiezen en daartoe een pad nemen om een hoek af te snijden, bespeuren wij, dat wij een klooster naderen aan de ons daar ontmoetende paters. Het zijn de geschoeide Karmelieten, die een vroeger buiten het Hulscher kochten en er hun klooster bouwden. De weg loopt langs een nieuw huis van Dijkman en dan treffen wij het bij het klooster behoorende gymnasium, dat, schoon nog pas voor een jaar geopend, reeds vergrooting behoeft. Op het gymnasium volgt het eigenlijke klooster en dan eene fraaie kerk. Daar bereiken wij den straatweg. Aan de overzijde zien wij een oogenschijnIijk lang gestrekt gebouw met een spits torentje. Dat is het klooster der zusters.

Wij slaan de straatweg rechtsom, treffen eerst de coöperatieve boterfabriek ‘de Eendracht’, dan de school, een kerkje in den trant als dat van Hertme maar minder schilderachtig gelegen en nog eenvoudiger. Het draagt het Jaartal 1798 en heeft geen pastorie. De dienst wordt er gedaan door den pastoor van Hertme.
In de herberg van Haarhuis rusten we uit. We kunnen haar gemakkelijk herkennen aan de heg van palm, geknipt met een paar hanen en in de ruime gelagkamer vinden wij den schoorsteen bekleed met ouderwetsche tegeltjes waarvan elk een bijbelsche voorstelling bevat, terwijl als ornament een vogel in een kooi, uit een 6tal tegels bestaande, daarin is aangebracht Ook de lambriseering bestaat uit tegels maar deze zijn van den nieuweren tijd.

Tegenover deze herberg loopt een weg naar de halt van den spoorweg en naar een bezitting van de familie Palthe uit Almeloo met name Storkserf. Wij zullen haar niet gaan zien, want het tegenwoordig overal verrijzende verbod van toegang grijnst ons ook daar aan, als wij voorbij de boerderij de laan willen opgaan.
Wij wandelen nu den straatweg langs en naderen Borne weer, na onderweg nog opgemerkt te hebben den weg die van Weleveld daar uit komt. Eerst krijgen wij den molen met het bijgelegen landgoed van den heer Dikkers, dan de zeepfabriek van den heer Rierink, vervolgens een vriendelijk huisje van den heer Ledeboer en daarnaast een groot huis met een ijzeren poort en daartegenover gelegen koetshuis van de heeren Spanjaard en bij de R. C. kerk van Borne zijn we weer op bekend terrein.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten