donderdag 2 mei 2013

Gids voor Twente (1917): Achtergrondinformatie en inleiding

ACHTERGRONDINFORMATIE.



De auteur van de Gids voor Twente is H.W. Heuvel. Hij werd geboren in de buurtschap Oolde bij Laren en was (hoofd)onderwijzer in achtereenvolgens Laren, Gelselaar en vanaf 1901 in Borculo waar hij tot zijn dood bleef wonen.
De foto's zijn gemaakt door B.J. (Bernard) Hoetink, die naast fotograaf ook kunstschilder was. Hoetink werd in1876 in Deventer geboren en overleed in Hengelo in 1960. Hendrik Willem Heuvel publiceerde veel en over een veelheid aan onderwerpen. Veel van zijn geschriften hadden betrekking op de geschiedenis en volkskunde van de Achterhoek. Zijn belangrijkste werk is ‘Oud-Achterhoeksch boerenleven, het gehele jaar rond’. Maar hij schreef ook biografieën, over ‘de natuur’ en een aantal toeristische gidsen, waaronder deze Gids voor Twente.



INLEIDING.

"Mij spreekt de blomme een tale,
Mij is het kruid beleefd,
Mij groet het altemale,
Dat God geschapen heeft."
GUIDO GEZELLE.
Dit 'boekje wenscht een Gids te zijn voor Twente. Hoewel in den Achterhoek geboren en getogen, heb ik altijd een zekere voorliefde voor Twente gevoeld, om zijn rijke verscheidenheid aan schoone landschappen, zijn oude zeden en gewoonten, om de vriendelijkheid, gulheid en ongekunstelde eenvoud zijner bewoners. Twente schijnt mij nog oorspronkelijker dan de Graafschap. Waar het "lösse hoes" het langst standhoudt en het oude Saksisch dialect nog het minst verbasterd is, daar is ook de Neder-Saksische zede het best bewaard. Twente schijnt mij het moederland te zijn der Graafschappers, getuige de vele eensluidende of nagenoeg eensluidende namen hier en ginds: Hengelo, Delden, Geesteren, Reutum, Vasse, Zenderen, Woolde, Stokkum, Heksel, Haarle.
Niet in dien zin zullen we gids zijn, dat we altijd precies de wegen aanduiden met een telkens herhaald "linksaf, rechtuit", enz. "Men heeft ja den mond bij zich," zegt men in 't boerenland en de Twentenaar is welwillend genoeg, om op een beleefde vraag den weg te wijzen, ja een eindje mee te loopen. De kaart zal u helpen en de rest laten we over aan 't gezond verstand der toeristen. Ook geven we geen wandelroutes of fietstochten aan als een serie recepten. De wereld is immers naar alle zijden open en het aantal mogelijke combinaties is eindeloos. 't Is komiek, hoe sommige stedelingen een voorgeschreven wandeltocht dag aan dag herhalen, rondloopend als een paard in de manége.
Dat we telkens weer iets uit de historie verhalen, geeft perspectief aan het landschap. De boomen en bloemen, de heuvels en heivelden hebben overal hetzelfde aanzien en woorden kunnen niet beschrijven, hoe met deze stoffage toch zoo verscheiden tafereelen zijn geschapen, maar het verleden, dat nimmer dood is, kleurt ieder plekje weer anders en
geeft het individualiteit.