Wij hebben Zwolle van binnen bekeken, thans willen we dit ook aan de buitenzijde doen en de wallen eens rondwandelen. We komen dan vanzelf langs de gracht, die de stad geheel insluit, en daar die, met de waters waarmede zij in verband staat, niet van belang is ontbloot, wenschen we eerst eenige mededeelingen te doen voorafgaan over de stadsgrachten en het Zwartewater.
Als oude vesting is Zwolle geheel door eene breede en vrij diepe gracht omgeven, die op vier plaatsen verbinding heeft met naar buiten voerende waters, n.l. rechtstreeks met het Zwartewater aan het Roodetorenplein; door de Willemsvaart met den IJssel en vervolgens door het Keteldiep met de Zuiderzee; door de Wetering en verder het Almeloosche kanaal met Almelo, en door de Nieuwe Vecht en het Lichtmiskanaal met de Dedemsvaart.
Een en, ander pleit voor de gunstige ligging van Zwolle als handelsstad.
1. Het Zwartewater loopt van Zwolle langs Hasselt en Zwartsluis door het Zwolsche Diep in de Zuiderzee. Tusschen Zwolle en Hasselt neemt het de Overijsselsche Vecht in zich op. Was het Zwartewater voor de stad langen tijd de groote weg naar zee, en als zoodanig heilzaam; wanneer de wind uit den Noordwesten hoek blaast, wordt ditzelfde water den Zwollenaars gram, stijgt binnen enkele uren soms onrustbarend hoog, zet de wallen gedeeltelijk onder water en overstroomt de laagst gelegen straten. In den winter van 1883 inzonderheid bereikte het eene sinds lang niet geziene hoogte en verplichtte de bewoners van sommige straten hun meubels enz. naar boven te brengen, terwijl vele kelders geheel vol liepen, en in den dijk om de Diezerpolder eene doorbraak ontstond. Zwolle watervrij te maken, is een van die lastige kwestiën, die nog immer op eene goede oplossing wachten.
's Winters bij goede vorst is 't zelfde Zwartewater echter een van de hoofdbanen waarop zich jeugd en ouderdom op de schaatsen bewegen en hun tochtjes uitstrekken tot Hasselt, Zwartsluis, Genemuiden enz. De oevers zijn over ‘t algemeen niet schoon te noemen, de nijverheid is aan haar boorden evenwel goed vertegenwoordigd.
Aan den rechter-oever vindt men in de onmiddellijke nabijheid van Zwolle de ijzergieterij "Sallandia" van de firma Schaepman &: Helmich en iets verder de kuntmest¬stoffenfabriek der firma G. J. Krol &: Co.
Aan den linker-oever ligt de Katwolder of Katerdijk. Aan dien kant bestaat sinds eenige jaren eene zweminrichting, die thans van stadswege vergroot en doelmatig is ingericht. Wat verder is men bezig een stoomgemaal op te richten voor den waterafvoer buiten de Kamperpoorten-voorstad. Een houtzaagmolen en daarna een stoom-wasch- en strijkinrichting; de stoomhoutzaagmolens der firma Eindhoven & Zonen, en eene eerst onlangs opgerichte zuivelfabriek "Mastenbroek" toonen overtuigend aan dat de geschikte gelegenheid voor al deze zaken niet ongebruikt is gelaten. Het uitzicht op dezen dijk is aan weerszijden en op de stad niet onaardig, zooals de afbeelding toont.
2. Wenden we ons thans naar de Willemsvaart. Dit voor de gemakkelijke verbinding met den IJssel zoo belangrijke kanaal werd in 1819 voltooid, nadat men reeds in 1809, na de door koning Lodewijk Napoleon verleende concessie, begonnen was met graven, doch onder de Fransche heerschappij het werk weder had moeten staken, aangezien keizer Napoleon de rijksondersteuning introk. Op 's konings verjaardag, 24 Augustus 1819, vond de plechtige opening plaats. Door latere verlegging, verbreeding en verdieping kreeg men de thans bestaande alleszins gunstige gemeenschap met den IJssel, en langs Kampen door de Ketel met de Zuiderzee. De dagelijksche dag- en nachtdienst der op Amsterdam varende geriefelijke booten der Zwolsche Nachtstoombootonderneming vindt langs dezen waterweg plaats.
3. Het graven van het Almeloosche kanaal werd aangevangen in 1851 en voltooid in 1860; het wordt door eene drukke scheepvaart verlevendigd, inzonderheid op marktdagen.
Een goede bad- en zweminrichting vindt men er in de onmiddellijke nabijheid van de stad, en op eenigen afstand ligt de olieslagerij van den heer J. van Assen.
4. De Nieuwe Vecht verbindt Zwolle met de Vecht en vervolgens door het Lichtmiskanaal, omstreeks 1850 voltooid, met de Dedemsvaart. Ook deze waterweg brengt veel levendigheid en vertier aan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten