Almelo, het Overijselsche Haagje, is de oude hoofdstad van Twente en de derde fabrieksplaats van dit gewest. Men heeft er een katoen- en een wolspinnerij, 7 katoenweverijen, 2 tricotweverijen, de stoomververijen met drukkerij en chemische wasscherij van Gebr. Palthe, een houtzagerij, 3 stoomkapokfabrieken, 3 ijzergieterijen, 3 tabakskerverijen, 3 inrichtingen voor machinaal breien, 3 inrichtingen voor 't maken van kleedingstukken, 1 fabriek van dekkleeden en oliegoederen, 1 wattenfabriek, 2 fabrieken tot zuivering van katoenafval, 1 fabriek van kapokreinigingsmachines, 1 turfstrooiselfabriek. 't Is een heel rijtje. Geen wonder, dat de lucht er met gegons en geraas is vervuld. Gaat men langs het kanaal Almelo-Zwolle, dan ziet men ter weerszij de fabrieksgebouwen met haar hooge schoorsteenen en de pakhuizen oprijzen. Levendig is het aan de havenkom, "de kop van de vaart"; op Zwolle is een dagelijksche stoombootdienst; 5 beurtschepen varen 2 maal per week op Amsterdam. Tal van binnenschippers, die 't heele land bevaren, leggen hier aan. Men moet eens praten met die veelbereisde menschen en een kijkje nemen in het lage roef je met bedsteden en kasten langs de wanden; 't is een wereldje apart.
Afbeelding: Weekmarkt te Almelo
Het flinke kanaal Almelo-Nordhorn naar de West-Duitsche kanalen beteekent nog niet veel voor 't verkeer. Bij den slechten toestand van 't Overijselsche kanaal is veler hoop gevestigd op een nieuw Twentsch kanaal, waarvoor verschillende plannen zijn ontworpen.
Bij de havenkom sluit het ruime Marktplein aan, omringd door mooie gebouwen, als 't Kantongericht, 't Waaggebouw, de Markthal e.a. Op Donderdag, als de boeren uit den omtrek met hun kleedwagens naar stad komen, is het hier een gezellige marktdrukte.
Dichtbij aan de Wierdensche Straat is de Rechtbank, waar allerlei tragische en komische levensvoorvallen aan het licht komen, waar de Twentsche jongens voor "'t gerichte" komen, als ze "zich gehouwen" (elkaar geslagen) hebben om een liefje met het gevolg, dat ze hier in Almelo moeten brommen achter de tralies voor hun dapperheid.
Almelo is een echt mooie grootstad. De Groote Straat is een moderne winkelstraat; het heeft een drinkwaterleiding, gasfabriek, electrische centrale, ziekenhuis, enz., er zijn tal van goede scholen, normaallessen, H. B. S. met 5-jarigen cursus; er zijn ook kerken van allerlei gezindten tot een Darbistenkerkje toe. De Herv. kerk ligt nabij het huis Almelo. Mooi is het gezicht over het Kolkje, een deel der buitengracht, op deze kerk en op den slanken toren der R. K. kerk in de verte. In 1735 werd de Herv. kerk tot een kruiskerk verbouwd; men ziet er een graftombe van de grafelijke familie van Rechteren. Een der eerste predikanten was Christoffel Ledeboer, een Duitscher van oorsprong en eerst Lutheraan. Hij was eerst paedagogus (huisonderwijzer) op 't Weleveld en is de stamvader der Ledeboers in Almelo en Enschede.
Wie iets over oud-Almelo en over Twentes verleden wenscht te vernemen, vindt er een betrouwbare vraagbaak in Mr. G. J. ter Kuile, den schrijver van het mooie standaardwerk over "de Twentsche havezathen".
Langs alle wegen is de stad in de laatste jaren uitgebreid met lommerrijke villa's of met reeksen arbeiderswoningen, zooals in Sluitersveld. Een tuindorp is in wording.
Aan de haven van 't Kanaal te Almelo
Rustig en kalm tusschen weiden en lanen ligt, nabij de stad, het kasteel Almelo van den graaf van Rechteren. Het bosch met de uitspanning "het Jagertje" en de Gravenallee zijn de meest geliefde wandelingen der stadsmenschen; wandelt men de allee door, een 40 min. ver, waar zij een breede zandweg is geworden, dan komt men op de Pook.
Je hoort de dennen ruischen aan weerszij. Een weg slingert zich door een boschje naar de vlakte, waardoor 't kanaal naar Nordhorn loopt, eertijds een groote hei, nu al meer gecultiveerd. Achter je rijst het zware geboomte als een muur. Mooi, zeg je. Waarom? Dat is "het ik en weet niet wat", dat men poëzie noemt.
Gaat men de mooie laan naar Wierden een 20 min. op, dan kan men linksaf over de schoone boerderij Bellinkhof het Nijreesbosch bereiken, tusschen de wegen naar Delden en Borne, meest dennen op heuvelig terrein.
Aardig zijn ook de wandelingen van 't Jagertje rechts over het stroompje de Loo-Lee, naar den Borner weg; de Friezenveenschen weg langs 't klooster "De Goede Herder" en over den Hollandergraven linksaf. Een mooi gezicht heeft men van den Mekkelenberg, waarover de weg naar Ootmarsum gaat (1 uur ten N.).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten